Voorkom burn-outs met Florien Vaessen

Toen Florien Vaessen met een burn-out thuis zat en haar weg zocht door een stapel zelfhulpboeken over het probleem, kwam ze tot de conclusie dat het boek dat ze het liefst zou willen lezen er niet bij zat. Namelijk dat van een ervaringsdeskundige. Met kortere hoofdstukken om zelf in te grasduinen, zodat je geen lappen tekst hoeft door te nemen, want “daar staat je hoofd helemaal niet naar.” Florien kwam eruit en schreef gewoon zelf het boek dat ontbrak. Bij ons geeft ze tips om goed aan het nieuwe werkjaar te beginnen (en zo een burn-out te voorkomen!).

“Een gewone donderdagochtend, een uur of halfacht. Ik sta onder de douche. Klappertandend. Al drie keer heb ik de kraan dichter naar het rode streepje gedraaid, en ik blijf het maar ijskoud houden, terwijl de stoom letterlijk van me af slaat. Hopelijk gaat de dubbele dosis ibuprofen die ik direct na het afgaan van de wekker heb ingenomen snel zijn werk doen. Het zou niet de eerste keer zijn dat ik op pillen de dag door kom. Ik voel me eigenlijk al weken niet fit.Maar vandaag kan ik daar echt niet aan toegeven….”

Bovenstaande komt uit het eerste hoofdstuk van het boek Op de bank. Florien Vaessen was leidinggevende bij de ABN Amro. Van de een op de andere dag viel ze om. En daar móést ze wel aan toegeven, vertelt Florien verder: “In eerste instantie wist ik niet wat er aan de hand was. Je voelt alleen: het gaat niet meer. Bij mij ging het ook om de Ziekte van Pfeiffer, maar de uiteindelijke conclusie was een burn-out. Daarover zei een bedrijfsarts die ik later sprak: dat zie je vaker bij managers. Iets fysieks hebben is een mooie troef, want er rust toch nog een taboe op ‘ik kan het niet meer’.”

Terwijl het volgens het CBS gaat om een op de zeven werkende Nederlanders, zo’n 1 miljoen mensen, die aangeven dat ze vaak emotioneel opgebrand en uitgeblust zijn van hun werk. Florien: “Dat was zo’n openbaring. Het is zo gek dat het gaat om een enorm aantal, maar dat je er nooit iets over hoort. Ik hoop met mijn boek te bereiken dat het taboe dat erop rust een beetje verdwijnt. Als er zoveel mensen ziek zijn, zijn we dan nog wel gezond aan het werk?”

Hoe kan het dat we, als het om werk gaat, de verhoudingen tussen wat echt belangrijk is en wat kan wachten soms zo uit het oog verliezen? (…) Het lijkt wel of we vergeten dat we als manager, medewerker of collega in de eerste plaats mens zijn.

Wat is het probleem? “Voor veel professionals geldt dat ze een gebrek aan autonomie en sturingsmogelijkheden ervaren. Dat herken ik heel erg: als je in een grote machine werkt, waar twintig mensen ergens iets van willen vinden, dan kun je nooit van begin tot eind iets neerzetten en je onafhankelijk voelen. Dat ontneemt plezier, originaliteit en creativiteit. Uit onderzoek blijkt dat mensen die in kleinere bedrijven werken een veel lager werk-gerelateerd ziekteverzuim hebben. ZZP’ers maken bijvoorbeeld veel meer uren, maar zijn minder ziek. Dat komt misschien door de vrijheid die ze ervaren. Dat betekent niet dat we allemaal freelancer moeten worden, maar wel dat je in ook in grote organisaties autonomie en verantwoordelijkheid nodig hebt om bevlogen en gezond aan het werk te zijn.

Tips van Florien Vaessen

Voor wie niet klappertandend onder de douche vandaan gehaald wil worden, heeft Florien goeie tips, in haar boek en bij ons: “Het mooie van vakantie is dat je, aan het strand of in de bergen, even afstand neemt van je werk en kunt bedenken: hoe ga ik het anders doen? Binnen een paar weken, of maanden, lukt dat vaak al niet meer en krijg je de grote realitycheck dat je toch weer precies zoals voor de vakantie bezig bent… Een van mijn tips zou zijn om, hoe moeilijk dat ook is, echt te proberen die frisse blik en dat afstandsgevoel vast te houden en te koesteren. Al is het maar dat je jezelf in gedachten even observeert.

“Let verder op fysieke waarschuwingen. Als je vaker dan drie keer in een jaar kort ziek bent, loop je een groot risico binnen een paar jaar langdurig ziek te worden. Ik heb zelf ook allemaal waarschuwingssignalen gemist en niet naar mezelf geluisterd. Bill Clinton zei laatst dat hij zich altijd liet voorstaan op het feit dat hij maar 4 of 5 uur sliep, maar achteraf bezien de grootste fouten heeft gemaakt toen hij heel moe was.

“Inmiddels ben ik erachter dat de sleutel zit in afstand én betrokkenheid. Je moet afstand nemen om je betrokken te kunnen voelen. Op de bank is geen zelfhulpboek in de zin van ‘hoe je in zeven stappen het licht ziet’ naar aanleiding van wat mijzelf is overkomen. Mijn boodschap is ook niet: alle grote bedrijven moeten zich schamen. Ik had zelf willen lezen wat ik heb geschreven: hey ik sta niet alleen. En niet ‘je moet dit’ maar ‘oh ja dat had ik ook’. Ik had het nooit gedacht, maar ik ben er drie keer beter uitgekomen.”